گفتوگو
گفتوگو با استاد محمود موسوی
این گفتوگو در سال ۱۳۹۲ به مناسبت اهدای نشان دکتر عزتالله نگهبان به استاد موسوی در خانۀ استاد انجام شده بود که سپس در مجلۀ مارلیک منتشر شد.
شاهین آریامنش: با سلام خدمت شما استاد ارجمند. خواهش میکنم از دوران زندگی خود بگویید.
محمود موسوی: به نام آنکه جان را فکرت آموخت. در آغاز بر خود واجب میدانم تا از دوستان و همکارانم آقایان دکتر سیدمهدی موسوی کوهپر و دکتر مهرداد ملکزاده و شاهین آریامنش که به یاد من بودند و کلبۀ مرا با آمدنشان مزین کردند تشکر کنم. همچنین از دانشگاه محترم مارلیک کمال سپاسگزاری را دارم که در جهت ارتقای دانش باستانشناسی با ترتیب دادن چنین نشستهای به باستانشناسان ارج میگذارد. در این لحظه که به قول شاعر باستانشناسمان مرحوم فریدون توللی در سراشیب لغزان عمر قرار دارم وقتی بازمیگردم و به راه طیشده مینگرم، حسرت میخورم. واقعاً آنچه که آرزوی انجامش را داشتم متاسفانه محقق نشده است. چه خوش گفت عارف قزوینی که عمرم گهی به هجر و گهی در سفر گذشت/ ایام زندگی همه در دردسر گذشت. اما چه میتوان گفت که به تعبیر آدمی سرگذشت آدمیان بر پیشانیشان نوشته شده است و سرنوشت محتوم گزیر و گریزی نیست. روشن بگویم اگر در وادی باستانشناسی قلمی و قدمی زدهام نتوانستم دِین خود را به دانش باستانشناسی به کفایت ادا کنم و از این بابت احساس قبن میکنم.
کیستی تیره و تبار آریایی و انگارۀ کوچ آنان به ایران
کیستی تیره و تبار آریایی و انگارۀ کوچ آنان به ایران
در گفتوگو با
مهرداد ملکزاده، حامد وحدتینسب، شروین وکیلی،علی موسوی و کامیار عبدی
شاهین آریامنش
«آریایی» تیرهای که چالشهای بسیاری را در میان ایرانیان و نیرانیان برانگیخته است و گاه نام و نشان این تیره مورد سوء استفاده سیاستمداران قرار گرفته است.روشنترین سوءاستفادۀ نیرانیان و باخترزمینیان از این موضوع سوءاستفادۀ هیتلر، حزب نازی و همقطاران وی بود که بر طبل آریاییگری میکوفتند و نشان «چلیپای شکسته» یا «سواستیکا» را به عنوان نماد خود برگزیدند. در ایران نیز چنین داستانی پیش آمد و محمدرضا پهلوی پادشاه ایران از نمد آریاییها، کورش، هخامنشیان، باری تاریخ باستانی ایران برای خود کلاهِ رنگینیدوخت.نمایندگان مجلس شورای ملّی که در سال ۱۳۲۸فرنام «کبیر» را برای رضا شاه برگزیده بودند؛ دگر بار در سال ۱۳۴۴ خورشیدی در مجلس گرد هم آمدند تا فرنامی برای پسرِ همان پدر برگزینند؛ از همین رویفرنام «آریامهر» را که از گونه ای دیگر بود و پیشتر از سوی رضا زاده شفق پیشنهاد شده بود برای محمدرضا پهلوی برگزیدند و او را با آریا ها پیوند دادند و زان پس واژه «آریا مهر» وارد فرهنگ واژگان ایرانیان شد. محمدرضا پهلوی سپس تر جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را برگزار کرد تا خود را بیش از پیش با گذشته ایران پیوند دهد و پایه های تخت پادشاهی اش را استوارتر کند؛ که البته این پیوندِ بیش از اندازه،فرجام خوشی برای وی نداشت و پایه های تخت پادشاهی اش را سست و لرزان تر از گذشته کرد و با خواری و چشمانی اشک بار از ایران رفت.