میراث فرهنگی

میراث فرهنگی یک ملت، نشانه‌هایی از تاریخ یک فرهنگ و یک ملت به شمار می‌رود که روح آن ملت در وجود آنها جنبۀ ابدیت و نوینی به خود می‌گیرد. میراث فرهنگی یک ملت بیانگر هویت فراموش‌نشدنی آن مردم است و عامل مؤثری در جهت شناختن خویش و شناساندن خود به دیگران به شمار می‌رود.
دکتر پرویز ورجاوند

باستان‌شناس و باستان‌شناسی

در قرن اخیر، دو علم هستند که تاریخ را گسترش داده‌اند: یکی از جهت زمانی و دیگری از جهت مکانی. اول به قول رشتی‌ها از دومی شروع می‌کنیم: آن علم که تاریخ را از محدودیت مکانی نجات داد علم فضا بود. موشک فضاپیما آدمی را یه قاره ششم – که ماه باشد – برد و صفحه یا بهتر بگویم جلد ششمی بر پنج جلد تاریخ عالم افزود که البته هنوز اول کار است، ولی ما می‌دانیم که شب دراز است و قلندر بیکار. اما علم نخست که از محدودیت زمانی تاریخ را نجات داد، همین باستان‌شناسی بود، که وقتی دید از پیش نمی‌شود جلو رفت و راه آتیه بسته است، از پشت شروع به کاوش کرد و گفت: از این راه نشد، از آن راه، باستان‌شناس تاریخ را به پیش از اسلام برد و وقتی دید کسی با او درنیفتاد، پس به پیش از میلاد آشنایش کرد و آنگاه تاریخ‌های پیش از المپیک را برایش خواند و چون دید عالم ابتدا ندارد و کسی هم به حرفش ایراد نمی‌گیرد حالا بحثی پیش کشیده که عنوان تاریخِ پیش‌ازتاریخ دارد و نقطه اتکای آن هم همان چند تا سفال و کاسه کوزه شکسته است و چند تا سنگ سرتیز – که باستان‌شناس روی آن کار می‌کند – و دو سه تا نقش‌ونگار ابتدایی شکسته بسته پنجه کلاغی که فی‌المثل در غار هوتو یا تپه گیان به دست می‌آورد. تاریخ هفت هزار ساله را می‌خواهد هفتاد هزار ساله کند. ما تاریخ را از این نمی‌توانیم جلو ببریم ولی باستان‌شناسی چاه را پای دریا کنده. ما را به هزاره‌های دور و دراز پیش‌ازتاریخ دارد پیوند می‌دهد ... .
باستان‌شناسی دارد صفحات و فصول این کتاب را به تدریج پیدا و وصله‌پینه می‌کند و در دسترس اهل تاریخ می‌گذارد. او سرنا را از سر گشادش به صدا درآورده است و اتفاقاً آهنگ دلپذیری نیز از آن برخاسته است. باستان‌شناسی هر چه بیشتر به آن طرف وارد می‌شود، در واقع بیشتر آب به آسیاب کهنۀ تاریخ می‌ریزد. باستان‌شناسی تاریخ را از اوهام و خرافات نجات می‌دهد، تارهای عنکبوتی بعضی افسانه‌ها که خود ما مورخین اصرار داریم آنها را بر گرد حوادث تاریخی ببینیم، باستان‌شناسی آنها را پاره می‌کند و دور می‌اندازد و حقیقت را روشن می‌کند. اگر این نیروی افشاگر باستان‌شناسی نبود، هنوز هم اهل تاریخ، مثل مگس که در دام نیرومند عنکبوتی گرفتار شده باشد، فقط در حول‌وحوش همان تارها «وزوز» می‌کرد ... .
زنده‌یاد استاد دکتر محمدابراهیم باستانی‌پاریزی

استاد ادیب برومند درگذشت

استاد ادیب برومند شاعر، خطاط، هنرشناس و رئیس شورای مرکزی جبهۀ ملی ایران در ۹۲ سالگی درگذشت. قرار است پیکر استاد روز پنجشنبه ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۵ در آرامگاهی در فرهنگسرای ادیب واقع در شهر گز برخوار اصفهان به خاک سپرده شود.

ادیب برومند در بیست و یکم خرداد ۱۳۰۳در روستای (شهر فعلی) گز از شهرستان بُرخوار استان اصفهان به دنیا آمد. پدرش مصطفی قلی خان برومند از خوانین گز بود که از حُسنِ خط و مقدمات زبان عربی و آگاهی‌های تاریخی بهره داشت. به زبان فرانسه مسلّط و از جمله تجددطلبان عصر بود.ادیب تا سن ۱۶سالگی به نثرنویسی اهتمام می‌ورزید ولی از ۱۷سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد و با دلبستگی و علاقه‌ای که به شاعران و اشعار شعرای دوران مشروطه پیدا کرده بود، به سرودن شعر در همین سبکِ نوپا که از جهت موضوع و مطلب دیرینگی نداشت و موضوع آن مسایل روز بود، پرداخت.

ادیب برومند در جوانی با کسب رتبه ۳ در آزمون ورودی دانشکده حقوق دانشگاه تهران به کسب دانش در رشته حقوق قضایی آغاز ورزید و در طی تحصیل در دانشکده حقوق به مطالعه پیرامون ادبیات فارسی پرداخت و به زبان‌های عربی و فرانسه نیز تسلط پیدا کرد.

او پس از حادثه سوم شهریور ماه ۱۳۲۰و اشغال ایران به وسیله متفقین در جنگ جهانی دوم، به سرودن شعرهای سیاسی و میهنی پرداخت. موضوع این اشعار حمله به اشغال کنندگان ایران و مخالفت با عوامل بیگانه یعنی هواداران شوروی و انگلیس و انتقاد از دیکتاتوری دوران رضا شاه پهلوی و تقویت آزادی‌خواهی و استقلال طلبی و حسّ وطن خواهی در مردم ایران بود که در جراید و مجلات کشور منتشر می‌شد. وی همچنین اشعاری بر ضد غائله آذربایجان و زمزمۀ تجزیه‌طلبی در آن سامان، حزب دموکرات آذربایجان و حکومت سید جعفر پیشه‌وری سرود. ادیب برومند در آن سالیان دور در اپرت (ایران پر آشوب – بهمن ۱۳۲۶) انقلاب و تغییر حکومت در ایران را پیش بینی نموده بود.

ادیب برومند در سال ۱۳۲۵ از وزارت دادگستری ابلاغی برای شغل دادیاری دادگستری اردبیل دریافت کرد ولی از پذیرفتن سِمَت قضائی اعراض نمود و تقاضای صدور پروانه کارآموزی وکالت دادگستری کرد و دو سال بعد به طور مستقل به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول کار شد؛ وی سال‌ها وکیل بانک ملّی ایران بود و وکالت‌های متفرق را کم‌تر می‌پذیرفت.

ادیب برومند، فعالیت‌های ادبی خود اعم از نثر و نظم را در اواخر دوران دبیرستان شروع کرده و مقالاتش در روزنامه‌های دهه بیست مانند نوبهار (به مدیریت ملک الشعرا بهار)، روزنامه اصفهان و.. منتشر می‌شد. ابتدا تخلص نهال را انتخاب کرد و سپس ادیب اصفهانی و بعد با اشارت استادانی مانند بهار به ادیب تغییر داد. برومند در ۱۳۲۷ به عضویت انجمن فرهنگستان به ریاست حسین سمیعی (ادیب السلطنه) انتخاب شد.او در زمینه سبک نگارگری و همچنین نگارگران دوران قاجار دارای شناخت کامل بوده و مقالات بسیاری در این مورد نشر داده و مجموعه کلکسیون شخصی او به همراه توضیحات در مورد سبک‌های هنری دوران قاجار در کتاب نگارستان ادیب منتشر شده است. استاد برومند همچنین اولین کتاب در خصوص هنر قلمدان را نگاشته است.

ادیب برومند بیش از شصت سال با قلم و قدم در راهِ سر بلندی ایران و تحقق آزادی و ضدیت با استبداد و استعمار کوشیده و بیشترین قسمت اشعارش میهنی و سیاسی و ملی است که بیشتر آنها در مجموعه اشعارش با نام حاصل هستی به چاپ رسیده‌است. پیش از این نیز مجموعه شعرهایی از وی به نام‌های «ناله‌های وطن»، «پیام آزادی»، «دردآشنا»، «سرود رهایی»، «راز پرواز»، «مثنوی اصفهان» و «روزگار دژم» و پژواک ادب به چاپ رسیده‌است. استاد ادیب برومند جزء معدود شعرای ایران زمین (همانند حکیم ابوالقاسم فردوسی و…) است که لقب شاعر ملی را از سوی مردم ایران دریافت نموده ‌است (وی همچنین از سوی دکتر محمد مصدق لقب «شاعر ملی» را دریافت داشت.)

«حاصل هستی»: مجموعه‌ای که اغلب اشعار سیاسی و ملی وی را در برمی‌گیرد. ناشر: ق‍ص‍ی‍ده‌س‍را

«ناله‌های وطن» روزنامه اصفهان، ۱۳۲۴

«پیام آزادی»

«دردآشنا» نشر هنر ۱۳۶۲

سرود رهایی» انتشارات پیک دانش، ۱۳۶۷

«راز پرواز» انتشارات دیبا ۱۳۷۴

«مثنوی اصفهان» ن‍ش‍ر م‍رس‍ا، ۱۳۷۹

«روزگار دژم»

«تصحیح دیوان غزلیات حافظ

ارم‍غ‍ان س‍ف‍ر ح‍ج»

«به پیشگاه فردوسی» نشر شباویز، ۱۳۸۰

«طراز س‍خ‍ن» (مقالات ادبی، سیاسی و هنری) نشر عرفان ۱۳۸۵

«فاجعه مرداد» ، انتشارات جبهه ملی، ۱۳۵۸

گلهای موسمی: مجموعه غزل، نشر عرفان ۱۳۸۷

«ه‍ن‍ر ق‍ل‍م‍دان، م‍ش‍ت‍م‍ل ب‍ر پ‍ی‍ش‍گ‍ف‍ت‍ار، ان‍واع ق‍ل‍م‍دان، ش‍ن‍اس‍ائ‍ی ن‍ق‍اش‍ان ق‍ل‍م‍دان» ناشر وح‍ی‍د، ۱۳۶۶

«نگارستان ادیب» آبان ۱۳۹۲

از نقطه تا نگار گفتگو درباره هنر ایرانی به کوشش کریم فیضی،انتشارات اطلاعات ۱۳۹۵

کتاب آفرین ادیب، جشن‌نامه‌ای است که شاهین آریامنش به پاس فعالیت‌های میهنی، ادبی و فرهنگی استاد برومند در سال ۱۳۹۲ تهیه کرده بود که در آن مقاله‌هایی از سرشناسان فرهنگ و ادب و تاریخ همچون کتایون مزداپور، ژاله آموزگار، محمدابراهیم باستانی پاریزی، احمد مهدوی دامغانی، فضل‌الله رضا، حسن احمدی گیوی، توفیق سبحانی، مظاهر مصفا، ناصر تکمیل همایون، محمود امیدسالار، اسماعیل یغمایی به چاپ رسیده است.

مجلۀ ایران‌شناسی فره‌وشی درگذشت استاد ادیب برومند، شاعر ملی ایران را به خانوادۀ ایشان تسلیت می‌گوید.

PrintFriendly and PDF