میراث فرهنگی

میراث فرهنگی یک ملت، نشانه‌هایی از تاریخ یک فرهنگ و یک ملت به شمار می‌رود که روح آن ملت در وجود آنها جنبۀ ابدیت و نوینی به خود می‌گیرد. میراث فرهنگی یک ملت بیانگر هویت فراموش‌نشدنی آن مردم است و عامل مؤثری در جهت شناختن خویش و شناساندن خود به دیگران به شمار می‌رود.
دکتر پرویز ورجاوند

باستان‌شناس و باستان‌شناسی

در قرن اخیر، دو علم هستند که تاریخ را گسترش داده‌اند: یکی از جهت زمانی و دیگری از جهت مکانی. اول به قول رشتی‌ها از دومی شروع می‌کنیم: آن علم که تاریخ را از محدودیت مکانی نجات داد علم فضا بود. موشک فضاپیما آدمی را یه قاره ششم – که ماه باشد – برد و صفحه یا بهتر بگویم جلد ششمی بر پنج جلد تاریخ عالم افزود که البته هنوز اول کار است، ولی ما می‌دانیم که شب دراز است و قلندر بیکار. اما علم نخست که از محدودیت زمانی تاریخ را نجات داد، همین باستان‌شناسی بود، که وقتی دید از پیش نمی‌شود جلو رفت و راه آتیه بسته است، از پشت شروع به کاوش کرد و گفت: از این راه نشد، از آن راه، باستان‌شناس تاریخ را به پیش از اسلام برد و وقتی دید کسی با او درنیفتاد، پس به پیش از میلاد آشنایش کرد و آنگاه تاریخ‌های پیش از المپیک را برایش خواند و چون دید عالم ابتدا ندارد و کسی هم به حرفش ایراد نمی‌گیرد حالا بحثی پیش کشیده که عنوان تاریخِ پیش‌ازتاریخ دارد و نقطه اتکای آن هم همان چند تا سفال و کاسه کوزه شکسته است و چند تا سنگ سرتیز – که باستان‌شناس روی آن کار می‌کند – و دو سه تا نقش‌ونگار ابتدایی شکسته بسته پنجه کلاغی که فی‌المثل در غار هوتو یا تپه گیان به دست می‌آورد. تاریخ هفت هزار ساله را می‌خواهد هفتاد هزار ساله کند. ما تاریخ را از این نمی‌توانیم جلو ببریم ولی باستان‌شناسی چاه را پای دریا کنده. ما را به هزاره‌های دور و دراز پیش‌ازتاریخ دارد پیوند می‌دهد ... .
باستان‌شناسی دارد صفحات و فصول این کتاب را به تدریج پیدا و وصله‌پینه می‌کند و در دسترس اهل تاریخ می‌گذارد. او سرنا را از سر گشادش به صدا درآورده است و اتفاقاً آهنگ دلپذیری نیز از آن برخاسته است. باستان‌شناسی هر چه بیشتر به آن طرف وارد می‌شود، در واقع بیشتر آب به آسیاب کهنۀ تاریخ می‌ریزد. باستان‌شناسی تاریخ را از اوهام و خرافات نجات می‌دهد، تارهای عنکبوتی بعضی افسانه‌ها که خود ما مورخین اصرار داریم آنها را بر گرد حوادث تاریخی ببینیم، باستان‌شناسی آنها را پاره می‌کند و دور می‌اندازد و حقیقت را روشن می‌کند. اگر این نیروی افشاگر باستان‌شناسی نبود، هنوز هم اهل تاریخ، مثل مگس که در دام نیرومند عنکبوتی گرفتار شده باشد، فقط در حول‌وحوش همان تارها «وزوز» می‌کرد ... .
زنده‌یاد استاد دکتر محمدابراهیم باستانی‌پاریزی

تعیین اصالت اشیا تاریخی

همایش و کارگاه تخصصی تعیین اصالت اشیا تاریخی با حضور کارشناسانی از کشورهای اتریش و آلمان توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی از ۲۴ تا ۲۶ بهمن برگزار می شود .

حمید فدایی دبیر علمی نخستین همایش “تعیین اصالت اشیاء تاریخی –فرهنگی و هنری با اعلام این خبر گفت :جعل آثار و اشیاء تاریخی، فرهنگی و هنری مختص فرهنگ یا منطقه جغرافیایی خاصی نیست و همه جوامع از دیرباز با این مشکل رو به رو بوده اند.

او افزود :امروزه بازار خرید و فروش قانونی یا غیرقانونی آثار تاریخی– فرهنگی به گسترش ساخت اشیاء جعلی دامن زده و شناسایی این آثار را به یکی از دغدغه های باستان شناسان، موزه داران، مرمت گران، دانشمندان علوم مختلف و کارشناسان نیروی انتظامی و علوم جنایی برای مقابله با جاعلان آنها مبدل کرده است.

فدایی با بیان اینکه تا چند دهه پیش تنها راه تعیین اصالت اشیاء، بررسی دقیق آنها توسط متخصصان زبده ای بود که سالها با مطالعه، تفحص در سبک و ویژگی های اشیاء و ممارست در مقایسه آنها اصل را از جعل تمیز می دادند تصریح کرد که در سالهای اخیر علوم طبیعی، مهندسی، پزشکی و زیست شناسی جایگاه مهمی در بررسی اشیاء و تعیین اصالت آنها به دست آورده اند.

او در ادامه افزود: نخستین همایش و کارگاه تخصصی با عنوان ” تعیین اصالت اشیاء تاریخی-فرهنگی و هنری” با حضور کارشناسان داخلی و خارجی از کشورهای اتریش و آلمان توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی- فرهنگی، از تاریخ ۲۴ تا ۲۶ بهمن ماه سال ۱۳۹۶مطابق با ۱۳ تا ۱۵ فوریه ۲۰۱۸ میلادی، در موزه ملی ایران برگزار می شود

دبیر علمی نخستین همایش و کارگاه “تعیین اصالت اشیاء تاریخی –فرهنگی و هنری ” هدف از برگزاری این همایش و کارگاه را یافتن زبان مشترک میان متخصصان علوم طبیعی و کارشناسان باستان شناسی، تاریخ، موزه داری، مرمت و تعمیق روند همکاری آنها و آشنایی با روشهای علمی مورد استفاده در مطالعات موردی و مشابه تعیین اصالت اشیاء در ایران و جهان اعلام کرد .

او گفت :آشنایی متخصصان علوم طبیعی با روشهای کارشناسان تعیین اصالت ، طرح و بررسی مسائل و مشکلاتی که کارشناسان ایران در عمل با آن مواجهند ، آشنایی با روند تفسیر نتایج آزمایشگاهی وآشنایی با امکانات و محدودیتهای روشهای سالیابی ازدیگر اهداف برگزاری این همایش است .

وی اصالت از دیدگاه باستان شناسان، مرمتگران، موزه داران و مجموعه داران، جنبه های جعل و تزویر در آثار تاریخی فرهنگی و بررسی روش های علمی و آزمایشگاهی تعیین اصالت را محورهای اصلی این همایش اعلام کرد .

فدایی بیان کرد :در روز ۲۶ بهمن ماه نیز به طور همزمان ۳ کارگاه درباره روشهای علمی و آزمایشگاهی بررسی آثار فلزی، سفالی و نسخ خطی و نقاشی توسط کارشناسان داخلی و خارجی برای جمعداران موزه ها و متخصصان میراث فرهنگی برگزار می شود.