میراث فرهنگی

میراث فرهنگی یک ملت، نشانه‌هایی از تاریخ یک فرهنگ و یک ملت به شمار می‌رود که روح آن ملت در وجود آنها جنبۀ ابدیت و نوینی به خود می‌گیرد. میراث فرهنگی یک ملت بیانگر هویت فراموش‌نشدنی آن مردم است و عامل مؤثری در جهت شناختن خویش و شناساندن خود به دیگران به شمار می‌رود.
دکتر پرویز ورجاوند

باستان‌شناس و باستان‌شناسی

در قرن اخیر، دو علم هستند که تاریخ را گسترش داده‌اند: یکی از جهت زمانی و دیگری از جهت مکانی. اول به قول رشتی‌ها از دومی شروع می‌کنیم: آن علم که تاریخ را از محدودیت مکانی نجات داد علم فضا بود. موشک فضاپیما آدمی را یه قاره ششم – که ماه باشد – برد و صفحه یا بهتر بگویم جلد ششمی بر پنج جلد تاریخ عالم افزود که البته هنوز اول کار است، ولی ما می‌دانیم که شب دراز است و قلندر بیکار. اما علم نخست که از محدودیت زمانی تاریخ را نجات داد، همین باستان‌شناسی بود، که وقتی دید از پیش نمی‌شود جلو رفت و راه آتیه بسته است، از پشت شروع به کاوش کرد و گفت: از این راه نشد، از آن راه، باستان‌شناس تاریخ را به پیش از اسلام برد و وقتی دید کسی با او درنیفتاد، پس به پیش از میلاد آشنایش کرد و آنگاه تاریخ‌های پیش از المپیک را برایش خواند و چون دید عالم ابتدا ندارد و کسی هم به حرفش ایراد نمی‌گیرد حالا بحثی پیش کشیده که عنوان تاریخِ پیش‌ازتاریخ دارد و نقطه اتکای آن هم همان چند تا سفال و کاسه کوزه شکسته است و چند تا سنگ سرتیز – که باستان‌شناس روی آن کار می‌کند – و دو سه تا نقش‌ونگار ابتدایی شکسته بسته پنجه کلاغی که فی‌المثل در غار هوتو یا تپه گیان به دست می‌آورد. تاریخ هفت هزار ساله را می‌خواهد هفتاد هزار ساله کند. ما تاریخ را از این نمی‌توانیم جلو ببریم ولی باستان‌شناسی چاه را پای دریا کنده. ما را به هزاره‌های دور و دراز پیش‌ازتاریخ دارد پیوند می‌دهد ... .
باستان‌شناسی دارد صفحات و فصول این کتاب را به تدریج پیدا و وصله‌پینه می‌کند و در دسترس اهل تاریخ می‌گذارد. او سرنا را از سر گشادش به صدا درآورده است و اتفاقاً آهنگ دلپذیری نیز از آن برخاسته است. باستان‌شناسی هر چه بیشتر به آن طرف وارد می‌شود، در واقع بیشتر آب به آسیاب کهنۀ تاریخ می‌ریزد. باستان‌شناسی تاریخ را از اوهام و خرافات نجات می‌دهد، تارهای عنکبوتی بعضی افسانه‌ها که خود ما مورخین اصرار داریم آنها را بر گرد حوادث تاریخی ببینیم، باستان‌شناسی آنها را پاره می‌کند و دور می‌اندازد و حقیقت را روشن می‌کند. اگر این نیروی افشاگر باستان‌شناسی نبود، هنوز هم اهل تاریخ، مثل مگس که در دام نیرومند عنکبوتی گرفتار شده باشد، فقط در حول‌وحوش همان تارها «وزوز» می‌کرد ... .
زنده‌یاد استاد دکتر محمدابراهیم باستانی‌پاریزی

حفاری آثارتاریخی درمسیر جاده ابریشم

رئیس جمهور ترکمنستان با حفاری آثار تاریخی در مسیر جاده ابریشم برای سال‌های ۲۰۱۸- ۲۰۲۱ موافقت کرد.


به گزارش خبرنگار مهر، «تویلی اف» معاون رئیس جمهور ترکمنستان در امور علوم برنامه دولتی، حفاری آثار تاریخی در مسیر جاده ابریشم را که مشترکاً توسط آکادمی علوم این کشور و مدیریت ملی حفظ و بازسازی آثار تاریخی (زیر نظر وزارت فرهنگ ترکمنستان) اجرا می‌شود، در جلسه کابینه وزرای ترکمنستان در روز ۱۲ دیماه پیشنهاد داد.

بر اساس این گزارش که رایزنی فرهنگی ایران در ترکمنستان آن را تهیه کرده و برای انتشار در اختیار مهر قرار داده است، به گفته تویلی اف، این طرح برای سال‌های ۲۰۱۸-۲۰۲۱ با دعوت متخصصان و مراکز علمی و پژوهشی کشورهای خارجی پیش بینی شده و در آن، دستاوردهای باستان‌شناسی دوران باستان و قرون وسطی از لحاظ باستان شناسی، معماری، نژادشناسی و سایر مباحث تاریخی و پژوهشی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

با هدف عرضه آثار تاریخی میراث فرهنگی کشور، برنامه‌های ویژه تلویزیونی و رادیویی تهیه می‌شود. همچنین برگزاری همایش‌های علمی، ساخت فیلم‌های سینمایی و مستند در دستور کار قرار دارد. علاوه بر حفاری آثار تاریخی و فرهنگی در مسیر جاده ابریشم، برای بازسازی آنها نیز پیش بینی‌های لازم صورت گرفته و متعاقباً اقدامات لازم برای ثبت این آثار در فهرست میراث جهانی یونسکو به عمل خواهد آمد.

این گزارش می‌افزاید: رئیس جمهور ترکمنستان برنامه‌های کاری پیشنهاد شده را تایید کرد و به مسئولین مربوطه دستورات لازم را برای معرفی میراث ارزش‌های تاریخی و فرهنگی جاده ابریشم صادر کرده است.

PrintFriendly and PDF